CHRZEST POLSKI
E-warsztaty do wykorzystania w klasie
Cele warsztatów
Warsztaty mają na celu wykorzystanie Chrztu Polski jako analizy przypadku, która pozwoli uczniom docenić rolę różnych źródeł oraz nowoczesnych technologii w nauce historii.
W trakcie warsztatów uczniowie powinni:
- zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi Chrztu Polski (wedle wymagań programowych i zakresu podręcznika);
- zauważyć różnice między sposobem przedstawienia informacji w różnych materiałach
(w tradycyjnych wykładach lekcyjnych, podręcznikach, źródłach audiowizualnych, sztuce itp.) oraz określić zalety i wady poszczególnych źródeł informacji z perspektywy badacza/ki historii; - zyskać więcej pewności siebie przy znajdywaniu i selekcji informacji z konkrentych źródeł.
Długość zajęć
Zajęcia powinny zostać przeprowadzone w ciągu jednej lekcji lub w ciągu dwóch godzin lekcyjnych. Przedstawione zadania mogą być wykorzystane samodzielnie lub razem.
To nauczyciel/ka decyduje, jaka konfiguracja zadań będzie najbardziej owocna i przydatna w danej klasie, w zależności od profilu szkoły i zainteresowań uczniów.Zatem nauczyciel /kamoże dobierać materiały wedle uznania, w zależności od stopnia zaawansowania klasy oraz możliwości czasowych.
Proponowane zadania można traktować jako gotowe wytyczne dla e-warsztatów lub jako inspirację do opracowania własnego planu zajęć.
Przed warsztatami
Pod koniec poprzedzającej lekcji nauczyciel/ka zapowiada uczniom, iż kolejne zajęcia będą miała inny charakter. Opowiada o znaczeniu odpowiedniego doboru materiałów źródłowych w badaniu historii. Rozpoczyna rozmowę na temat najnowszych technologii – pyta, czy uczniowie oglądają filmy dokumentalne, śledzą kanały mediów społecznościowych poświęcone historii, grają w gry komputerowe lub planszowe o tematyce historycznej.
Inspiruje uczniów do zastanowienia się, jak mądrze wykorzystywać tradycyjne i nowoczesne źródła wiedzy historycznej.
Klasa zostaje podzielona na grupy, które będą współpracować w trakcie zajęć. Przed lekcją uczniowie z pomocą nauczyciela/ki ustawiają ławki tak, by ułatwić komunikację i pracę poszczególnym grupom.
Rozpoczęcie lekcji, wstęp do warsztatów
Uczniowie są poproszeni o wysłuchanie krótkiego wykładu nauczyciela na temat Chrztu Polski (5-10 min), przeprowadzonego w tradycyjnej formie i operającego się na podręczniku.
Następnie oglądają krótki filmik na platformie YouTube, nakręcony w ramach serii “Historia w 5 minut”:
“Chrzest Polski: Jak do niego doszło? Historia Polski w Pigułce.”
Nauczyciel/ka zaprasza uczniów do refleksji na temat wykładu i filmu. Uczniowie dzielą się spostrzeżeniami na temat różnic między tradycyjną lekcją i prezentacją audiowizualną. Każda grupa tworzy plakat z zaletami i wadamy obu form zajęć.
E-warsztaty: praca ze źródłami
Zad. 1. Quiz na podstawie filmiku
Każda z grup tworzy krótki quiz na podstawie obejrzanego filmu
“Chrzest Polski: Jak do niego doszło? Historia Polski w Pigułce.”
Nauczyciel/ka decyduje o ilości pytań.
Przykładowe pytania:
- W jakim języku pojawiło się nawiązanie do nazwy Polski jako krainy?
A) w języku łacińskim B) w języku niemieckim niemiecku C) w języku polskim - Wokół którego współczesnego miasta rozwijało się królestwo Mieszka?
A) wokół Krakowa B) wokół Warszawy C) wokół Gniezna
itp.
Następnie uczniowie wymieniają się quizami i nauczyciel/ka ponownie prezentuje filmik. Każda z grup musi odpowiedzieć na przedstawione przed nią pytania zadane przez rówieśników.
Zad. 2. Analiza obrazu “Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P. 965”
Jan Matejko, “Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P. 965”, domena publiczna
Nauczyciel/ka przedstawia na rzutniku obraz Jana Matejki “Zaprowadzenie Chrześcijaństwa R. P. 965”. Uczniowie poproszeni są o podstawową analizę obrazu (przykładowe punkty odniesienia: wykorzystanie symboliki np. krzyża, natury; kolorystyka; tematyka obrazu; odczucia osoby oglądającej).
Nauczyciel/ka wykorzystuje obraz jako wstęp do rozmowy na temat obrazu i grafiki jako źródła historycznego. Uczniowie poproszeni są o stworzenie grafiki (w przypadku braku sprzętu — plakatu), który przedstawiałby Chrzest Polski. Przedstawiając grafikę argumentują podjęte decyzje.
Zad. 3. Selekcja interesujących informacji ze źródeł encyklopedycznych
Uczniowie zapoznają się z fragmentami wpisu na portalu Wikipedia poświęconemu tematyce lekcji.
Nauczyciel/ka prosi grupy o przygotowanie krótkiego posta, który mógłby zostać w atrakcyjny sposób zaprezentowany na Facebooku. W tym celu, uczniowie wybierają najciekawsze informacje i zmieniają skomplikowany tekst charakteryzujący encyklopedię na wpis o lżejszej stylistyce.
Uczniowie dzielą się propozycjami wpisów z resztą klasy i uzasadniają podjęte decyzje (zarówno wybrane informacje jak i ustalenia językowe). Post, który zostaje uznany przez uczniów za najciekawszy może zostać opublikowany na fanpage’u szkoły.
Nauczyciel/ka namawia do dalszych refleksji, zadając pytania np.:
- Jak często korzystacie z Wikipedii podczas nauki lub w przygotowywaniu referatów, odrabianiu zadań domowych? W jaki sposób encyklopedia internetowa ułatwia naukę?
- Zastanówcie się, czym wpis na Facebook’u różniłby się od tekstu słuchowiska radiowego lub oglądanego przez was filmika na kanale YouTube?
Zad. 4. Czyja historia?
Nauczyciel/ka pokazuje uczniom kilka interpretacji wcześniej omawianego obrazu Matejki w formie “żywego obrazu” wykonanego przez ich rówieśników.
Przykłady źródeł:
Zespół Szkół nr. 23 w Bydgoszczy
Zespół Szkół nr. 1 w Pszczynie
Klasa rozpoczyna dyskusję o czynnikach, które mogą wpłynąć na interpretację ważnych wydarzeń historycznych. Dyskusję prowadzi nauczyciel/ka, poszczególne osoby podchodzą do tablicy i zapisują swoje pomysły. Przykładowe czynniki do omówienia:
- Pochodzenie
- Wykształcenie
- Wiek
- Wyznanie
- Przekonania polityczne
PODSUMOWANIE E-WARSZTATÓW
Nauczyciel/ka rozpoczyna podsumowanie od poproszenia uczniów o opinie i refleksje na temat źródeł historycznych. Później przypomina o różnicach między poszczególnymi źródłami (źródła pisane a audiowizualne; specyfika sztuki jako źródła naszej wiedzy o przeszłości; tradycyjne a nowoczesne; encyklopedyczne a popularnonaukowe).
Uczniowie zostają poproszeni o wykonanie zadania domowego.
Praca domowa
Uczniowie pozostają w swoich grupach projektowych. Mają przed sobą ekscytujące zadanie: muszą stworzyć wywiad z Mieszkiem na temat jego głownych motywacji, przebiegu oraz późniejszych refleksji na temat Chrztu Polski. Rozmowa musi zawierać zarówno pytania, jak i odpowiedzi i opierać się na źródłach omawianych w trakcie warsztatów (zaawansowane grupy mogą także poszerzyć listę materiałów źródłowych).
Nauczyciel/ka namawia uczniów do wykorzystania narzędzi audiowizualnych w przygotowaniu wywiadu. Zadanie może zostać stworzone w formie filmu, nagrania audio, plakatu, kolażu zdjęć lub obrazu, prezentacji (w programach Power Point lub Prezi) itp.
